آيزنيا فوتيدا
|
زيستگاه
|
مصارف آيزنيا فوتيدا
![در سایر کشورها از این کرم بدلیل داشتن پروتئین 70 درصدی در موارد زیر استفاده می‌شود:
1. مصرف پروتئینی انسانی:در سایر کشورها از جمله در کشور آمریکا غذای مصرفی مردم است همانند انواع کنسرو جهت سالاد، غذاهای پختنی، انواع نوشیدنی و ... به عنوان مثال از گرانترین غذاهای فروشگاه‌های زنجیرهای مک دونالد می‌باشد[1]، با توجه به فرهنگ ما استفاده از آن هدف نمیباشد. (خود کرم به عنوان پروتئین)
2. مصرف پروتئینی حیوانی:با توجه به ازدیاد جمعیت و نیاز مردم به مواد پروتئینی سالم، تولید و پرورش دام، طیور و آبزیان، نقش اساسی در تامین نیازهای مردم و تقویت بنیه اقتصادی روستاییان و کشاورزان را دارد.در این میان تغذیه دام، طیور و آبزیان با کرم خاکی به عنوان ماده غذایی دارای پروتئین زیاد باعث افزایش کیفیت محصولات شده و نیاز کشور به واردات محصولاتی چون دان مرغ، انواع مکمل‌های غذایی دام و آرد ماهی را کاهش می‌دهد. از این گونه برای اولین بار در قرن 18میلادی برای تغذیه دام و طیور استفاده شد.امروزه در تغذیه مرحله لاروی آبزیان، تمایل به استفاده از غذای زنده وجود دارد، زیرا در بسیاری از موارد، دانش بشری هنوز قادر به تامین مصنوعی کلیه نیازهای غذایی لارو نبوده و پوشش این نیاز با غذای زنده راه حل مطلوب و مطمئنی است.مهمترین غذای زنده مصرفی کرم‌خاکی است که درصد پروتئین آن بیش از سایر گونه‌هاست و علاوه بر آن دارای امگا3 نیز می‌باشد.استفاده از این گونه به جای محصولات جانبی علاوه بر افزایش درصد رشد و کیفیت گوشت، از نظر اقتصادی نیز به‌صرفه‌تر است و تولید آن نیاز کشور به واردات محصولات فوق را که از زمان هجوم شانه دار ژله‌ای به دریای خزر و کاهش کیلکا به عنوان ماده اصلی آرد ماهی و افزایش قیمت آرد ماهی و واردات آن را به همراه داشته است، کاهش می دهد[2].
3. به عنوان مواد اولیه در تولید لوازم آرایشی و بهداشتی:همانطور که قبلا هم گفته شد این کرم به دلیل داشتن پروتئین و امگا3 فراوان به عنوان یکی از مواد اصلی تشکیل دهنده محصولات آرایشی و بهداشتی می‌باشد.در سال 1985 شرکت DOVE برای اولین بار استفاده از این کرم را در محصولات خود آغاز نمود و اولین سری محصولات خود با عنوان جوان کنندگان پوست در سال 1987 به بازار عرضه نمود، اما هم اکنون بیشتر شرکتهای پیشتاز در این صنعت با تولید انواع شامپو، صابون، کرم، انواع پودرهای روشن کننده و تقویتی و ... استمرار به تولید با این کرم را در دستور کار خود قرار داده اند. در این بین می‌توان به محصول شرکتFace-Lift با نام تجاری G2G اشاره نمود که یکی از گران قیمت‌ترین محصولات آرایشی جهان می‌باشد.
4. به عنوان مواد اولیه در تولید دارو:از جمله یکی از مهمترین مصارف جدید این کرم که به کمک صنعت داروسازی و پزشکی آمده تولید محصولات دارویی و پزشکی می باشد، که داروهای مکمل غذایی، انواع آرامش بخش‌ها، داروهای ضد سرطان را شامل می‌شود.](amozesh_pic/43.jpg)
|
فضولات آيزنيا فوتيدا
|
بيولوژي 1
![خصوصيات مهم كرمهاي خاكي
از نظر پيشينه تاريخي، كرمهاي خاكي در حدود 600 ميليون سال پيش به وجود آمده و از آن زمان تا حال شاهد تكامل گونه‌هاي مختلف گياهي و جانوري بوده‌اند. شكل ظاهري اين موجودات در طي اين مدت تغيير چنداني پيدا نكرده و هم اكنون نيز بين گونه‌هاي مختلف آنها از اين نظر تفاوت قابل توجهي به چشم نمي‌خورد.
اين موجودات ارزشمند، به مدت چندين ميليون سال اراضي موجود در سطح كره زمين را در كمال آرامش و سكوت، زير و رو كرده و بدين صورت نقش مهمي در جريان چرخه عناصر ايفا نموده‌اند و در نهايت شرايط مساعدي جهت رشد بهتر گياهان به وجود آورده‌اند.
بدن آنها حلقه حلقه و استوانه‌اي شكل است. فرو رفتگي‌هاي سطح كرم خاكي تا حفره عمومي بدن ادامه دارد. تعداد حلقه‌ها برحسب گونه متغير است. با افزايش سن، تعداد حلقه‌ها بيشتر مي‌شود.
هر حلقه از بدن كرم داراي يك سري ماهيچه حلقوي است كه با باز و بسته شدن، توان جابجايي را به كرم مي‌دهد. البته به اين كار ماهيچه حلقوي، ماهيچه‌هاي طولي هم كمك مي‌كنند.
كرم خاكي جانوريست با بدن استوانه‌اي كه انتهاي آن باريكتر مي‌شود سطح شكمي نسبتاً مسطح و كم رنگ‌تر است در صورتي كه سطح پشتي تيره‌تر بوده، اين جانور فاقد يك سر مشخص و تعداد قطعات بدن در گونه‌هاي مختلف متفاوت است هر قطعه از يك بند و هر دو بند به وسيله شيار عرضي از يكديگر مجزا مي‌گردند.
دهان در بند اول (I) قرار مي‌گيرد و داراي ساختمان گوشتي بوده و فاقد هر گونه زائده سفت و محكم است دهان در كرمهاي خاكي چهار شكل متفاوت بوده كه هر يك داراي نام ويژه‌اي مي‌باشد مخرج نيز در انتهاي بدن واقع گرديده است. (شكل 1)
نفريديوپور[1] يا روزنه دفعي كه در سطح طرفي ـ شكمي در دو طرف بدن واقع شده و در تمام بندها به استثناء بندهاي III-I وجود دارد اين منافذ در انتهاي غدد مترشحه آهكي مي‌باشند](amozesh_pic/51.jpg)
|
بيولوژي 2
![اندازه
كرمهاي خاكي از لحاظ طولي دامنه وسيعي را در بر مي‌گيرند. از كمتر از دو سانتيمتر در گونه بيماستوس پارووس تا سه متر در انواع گرمسيري لومبديكوس تريستريس، طول بدن كرمها، حتي در يك گونه مشخص نيز، برحسب PH و رطوبت تغيير مي‌كند.
رنگ
رنگ كرمهاي خاكي تا حدود زيادي بستگي به وجود يا عدم وجود دانه‌هاي رنگي دانه‌اي شكل و يا سلول‌هاي رنگي دارد كه در لايه ماهيچه‌اي زير كوتيكول وجود دارند. كرمهاي رنگين نظير لومبريكوس ترستريس معمولاً قرمز قهوه‌اي و يا تركيبي از آن و حتي گاهي متمايل به سبزند. اين رنگ تا حدودي بدليل وجود مايعات زردرنگ در حفره عمومي يا سلول‌هاي سبز كلراگوژن نزديك سطح بدن است. نظير آلوبوفورا كلروتيكا[1] كه سبز رنگ و داراي كمربند تناسلي قرمز رنگ است.
سطح شكمي كرمها نسبت به سطح پشتي آنها داراي رنگ روشن‌تري است اگر چه در برخي مواقع دانه‌هاي رنگي در بدن كرمها كاملاً پخش نبوده بلكه بصورت نوارهاي تيره رنگي در روي بندها هستند و فاصله بين بندها در بدن بصورت روشن‌تري مشاهده مي‌شود نظير بندهاي بدن ايزينيا فوتيدا[2] در تعدادي از كرمهاي كوچك آبزي پيگمان‌هاي زرد، قرمز، نارنجي، و يا حتي سبز در اپيدرم آنها ظاهر مي‌شود. دسته‌اي از كرمهاي خاكي بيرنگ و يا كم رنگند ولي بدليل هموگلوبين خون آنها كه در مويرگ‌هاي سطحي جريان دارد و نيز شفاف بودن غشاء بدن، اغلب صورتي و يا متمايل به قرمز بنظر مي‌رسند، در صورتيكه ديواره بدن مات باشد كرمها بيرنگ و متمايل به سفيدند. رنگ كرمهاي رنگين در فرمالين كاملاً ثابت است در حاليكه در كرمهاي بيرنگ رنگ‌هاي صورتي و قرمز بسرعت ناپديد مي‌گردند.
رنگ كرمهاي خاكي بر حسب نوع محيط زيست و عمق خاك نيز متفاوت است مثلاً كرمهاي سطح‌الارض خاك از كرمهاي تحت‌الارض رنگي‌ترند و يا آنهايي كه در بقايايي گياهي زندگي مي‌كنند قرمزتر از ساير گونه‌ها هستند و نيز رنگ گونه‌هايي كه در زير سطح خاك بسر برده و از مواد معدني تغذيه مي‌كنند خاكستري و يا خاكستري مايل به آبي است و نيز رنگ گونه‌هاي نسبتاً خشك اغلب تيره‌تر از كرمهاي مناطق مرطوب است
بعلاوه گونه‌هاي داراي رنگ قرمز نظير لومبريكوس، و ايزينيا و دندروبينا در سطح خاك زندگي مي‌كنند. در حاليكه انواع بيرنگ در لايه‌هاي عميق‌تر بسر مي‌برند، كرمهاي خاكي را در مقابل آسيب‌هاي نور خورشيد حفاظت مي‌كند.](amozesh_pic/61.jpg)
|
ساختنان داخلي
![بدن كرم خاكي از دو لوله داخل هم تشكيل شده كه لوله خارجي ديواره بدن و لوله داخلي حفره گوارشي است. فضاي ميان اين دو لوله حفره عمومي بدن را تشكيل داده است كه داراي پرده‌اي بنام سپتا[6] مي‌باشد كه از جنس بافت پيوندي است و به محفظه‌هايي بخش مي‌گردد و ميان اين حلقه‌هاي 1 و 2 سپتا وجود ندارد و درون حفره عمومي مايعي بنام صفاقي يا سلوميك وجود دارد كه در آن سلول‌هاي آميبوسيست شناورند. مايع صفاقي برنگ سفيد شيري است كه گاهي بدليل فراواني سلول‌هاي حاوي مواد چربي، برنگ زرد در مي‌آيد نظير گونه دندروبينا[7] كه سلول‌هاي محتوي قطرات روغن دارد. در گونه ايزينيا فتيدا اين مايع بوي سير مي‌دهد. غلظت اين مايع در گونه‌هاي مختلف كرم خاكي متفاوت است و بستگي به رطوبت و شرايط منطقه‌اي داردكه كرمها در آن زندگي مي‌كنند در كرم خاكي شرايط آب و هوايي خشك اين مايع غليظ‌تر از آنهايي است كه در شرايط مرطوب زندگي مي‌كنند. (شكل 2).
دستگاه گوارش كرم خاكي شامل بخش‌هاي دهان (بدون دندان ولي داراي ماهيچه‌هاي دهاني خيلي قوي)، حلق، مري (داراي غدد كلسي فروز[8] مي‌باشد كه ترشح كربنات كليسم را به عهده دارد)، چينه‌دان[9] (محفظه ذخيره مواد غذائي با ديواره نازك)، سنگدان (محفظه‌اي ماهيچه‌اي كه ديواره آن ضخيم است، محل خرد كردن و مخلوط كردن)، روده و مخرج است. محل دفع و يا ترشح مايعات زائد بدن از مجاري نفريدي است كه منافذ آن در سطوح جانبي هر حلقه وجود دارد يكي در طرف راست و ديگري در طرف چپ. اين مواد زائد، شامل موكوئيدهاي ازت‌دار، اوره و آمونياك است كه به صورت محلول ترشح مي‌شوند و اگر شرايط زيستي كرم خاكي نسبتاً خشك باشد، دفع مواد زائد بيشتر به صورت اوره است.](amozesh_pic/71.jpg)
|
اندام توليد مثلي
|
جفتگيري و توليد پيله
|
انواع پيله
|
تعداد و مدت رشد
|
مرفولوژي
|
دهان
|
تارهاي ابريشمي
|
منافذ پوستي
|
كمربند تناسلي
|
شرايط زيستي
|
اکولوژی كرمهاي خاكي
|
تأثيرات مكانيكي
|
تأثيرات شيميايي 1
|
تأثيرات شيميايي 2
|
تأثيرات بيولوژيكي
|
عوامل اقليمي
|
پراكندگي فصلي كرمهاي خاكي
|
عوامل فيزيكي
|
عمق زيست انواع كرمهاي خاكي
|
تأثيرات شيميايي
|
روشهاي مختلف پرورش
|
مصارف کرم خاکي 1
|
مصارف كرم خاكي 2
|
چرخه زندگي و بيولوژي توليد مثل
|
فرآوري كرم خاكي
|
چاي كمپوست
|
آزمايش بررسي تهيه چاي كمپوست
|
روش پرورش كرم خاكي
|
بستر پرورش کرم‌خاکي
|
روش تغذيه کرم‌خاکي 1
|
روش تغذيه کرم‌خاکي 2
|
پرورش با مواد آلي مختلف
|
پرورش با مواد آلي گياهي
|
كدام بستر بهتر است؟
|
پرورش بوسيله زباله
|
پرورش بوسيله فضولات و فاضلاب شهري
|
ساير محيط‌هاي كشت
|
طرحهاي مناسب براي ايران 1
|
طرح هاي مناسب براي ايران 2
|
طرح هاي مناسب براي ايران 3
|
طرح هاي مناسب براي ايران 4
|
حفظ زندگي کرمها
|
فرار کرمها
|
شيب زمين
|
مقدار کرم لازم
|
آماده سازي فضولات
|
استفاده از زباله هاي خانگي
|
تامين شرايط مناسب براي کرمها 1
|
تامين شرايط مناسب براي کرمها 2
|
توجهات ديگر
|
برداشت کرم خاکي
|
آفات كرمهاي خاكي
|
کاربردهاي مختلف کرم‌هاي خاکي
|
كاربردهاي كشاورزي كرم
|
كود شيميايي - محاسن
|
كود شيميايي - معايب
|
كودهاي دامي (سنتي)
|
مزاياي ورمي‌كمپوست به كودهاي سبز
|
نحوه استفاده ورمي‌كمپوست
|
مزاياي ورمي‌كمپوست
|
کاربردهاي تغذيه اي 1
|
كاربردهاي تغذيه اي 2
|
كاربردهاي تغذيه اي 3
|
هدف از راه‌اندازي كارگاه
|
دلايل انتخاب روش اجرايي
|
مسائل فني و اقتصادي در يك كارگاه
|
انتخاب مكان
|
روشهاي افزايش بهره‌برداري
|
مشخصات محصول‌هاي كارگاه
| | |